Op 26 mei was het eindelijk zover: de presentatie van ons nieuwe familieboek. Vele jaren was er aan gewerkt met hulp van professionals en bestuurs- en familieleden. Het was een enorme klus, die veel hoofdbrekens heeft gekost, maar uiteindelijk heeft geleid tot een meer dan bevredigend resultaat.
De dag begon om 09.00 uur met een radio-interview voor Omrop Fryslân in het populaire programma Op en Ût van Douwe Heeringa. Omdat de programma opnames ook life op TV werden uitgezonden, kon heel Friesland en een groot deel van Nederland kennis nemen van de boekuitgifte. Vooral de omvang en vormgeving oogsten waardering bij de presentator.
Om 10.00 uur begon in Bolsward de familiereünie. Er hadden zich 100 familieleden opgegeven en dat was ook ongeveer de capaciteit van het Convent, het gebouw naast de Martinikerk, waar de reünie plaatsvond. Een geweldige opkomst, waar het bestuur enorm blij mee was. Tegen half 11 heette de voorzitter de aanwezigen welkom en vertelde over het programma van de dag. Ook al omdat het prachtig weer was verspreidden de familieleden zich na de koffie met oranjekoek al pratend over Bolsward waar o.a. de Broerekerk, de locatie van de oostelijke Knossen terp (waar het bestuur een Cnossen-vlag had geplaatst) en de Martinikerk konden worden bezichtigd. Die laatste onder begeleiding van prachtig orgelspel door Piet Cnossen uit de Steeg. In de Martinikerk liggen de grafstenen van twee van onze vroegste voorouders: Johan Wpckes to Knossen en zijn zuster Anna Wpckes to Knossen. Ze vormen de 4egeneratie in onze stamboom en leefden in de 16eeeuw. De twee grafstenen waren voor deze gelegenheid versierd met een prachtig bloemstuk met lint.
Om kwart voor 12 was iedereen weer terug in het Convent en begon de traditionele verkoop van de loten. Ondertussen had mevr. Sikma, de beheerster, het lunch buffet opgesteld en daar weten Cnossens en Knossens wel raad mee! Soep, kroketten en heerlijke broodjes: er was voor iedereen ruim voldoende. Aan het einde van de lunch trokken de jongste deelnemers: Jurek, Maria, Inèz en haar vriendin Sydney de loten en werden een paar familieleden een prachtig Cnossen relikwie rijker. De loterij is altijd een succesnummer op de reünie, zowel voor de deelnemers als voor de penningmeester.
Tijdens het ochtend programma en ook tijdens de presentatie in de middag verzorgden Paul (AAB 5.14.7.4.3) en zijn vrouw Edith uit Hoofddorp een programma voor de kinderen, waarbij klompjes konden worden voorzien van het Cnossen wapen en konden worden beschilderd. Daar werd enthousiast gebruik van gemaakt. Paul had zijn collega Jacco van der Kuilen, een professionele fotograaf, gevraagd de hele dag vast te leggen op foto’s. Het resultaat mag er zijn weten we ondertussen.
Om half 2 verzamelde iedereen zich in de Martinikerk, samen met nog een honderdtal andere gasten die de presentatie van het nieuwe familieboek wilden bijwonen. Daar hebben ze geen spijt van gehad. Het werd een stijlvolle presentatie van een bijzonder familieboek. Na het welkomstwoord van de voorzitter was het podium voor het Johannen-trio. Deze semi-professionele muzikanten lieten zich van hun beste kant zien met een prachtig optreden en een gevarieerd repertoire van Friese liederen, een vrolijke mars en ingetogen klassiekere stukken.
Daarna was het woord aan Dr. Annemieke Galema, die een lezing verzorgde over de brieven die vroege emigranten aan hun achtergebleven familieleden stuurden en de conclusies die daaruit kunnen worden getrokken over de manier waarop zij leefden. Mevr Galema is op dit onderwerp gepromoveerd en heeft voor haar proefschrift ook brieven uit het archief van onze Stichting gebruikt. Een heel interessant betoog vooral omdat het zo dicht bij onze familiegeschiedenis komt.
Heel toepasselijk zong en speelde het Johannen-trio daarop aansluitend It Aldershûs, ook wel de Lanferhuzerssang (emigrantenlied) genoemd.
https://youtu.be/T9UyFJWCmjE
En toen begon om 14.51 uur de klok van de Martinikerk te luiden als inleiding op het volgende agendapunt: de presentatie van het nieuwe boek. Voorzitter Jelle leidde dat hoogtepunt als volgt in:
Het is 4 minuten voor 3: 14 uur 56. Veertienhonderdzesenvijftig is voor ons een belangrijk getal, een bijzonder jaar in onze familie historie. Het was het jaar waarin onze voorvader Uupcka Johannis to Knossens een oorkonde zegelde waarin een zekere Peters Maartenzoen openlijk verklaart dat hij een erfenis van zijn oom heeft ontvangen en dat hij daarom afziet van alle aanspraken op 4 pondematen land. Het is het eerste gedrukte bewijs van het bestaan van onze familie. De oorkonde ligt veilig opgeborgen in de archieven van Tresoar in Leeuwarden, een heel bijzonder bezit voor onze familie. Ga maar na: 1456: dat was nog ver voor Columbus in 1492 Amerika ontdekte en ruim een eeuw voor in 1568 de 80-jarige oorlog uitbrak. En nu in 2018, vijf en een halve eeuw later hebben we weer een gedrukt bewijs van het bestaan van onze familie en gaan wij u het tweede Cnossen-Knossen familieboek presenteren. Wat is er wat gebeurd in die tijd. In ons nieuwe boek staat daar heel veel over beschreven.
Het boek verhaalt over de begintijd, de 15e en 16e eeuw. Wij woonden als familie toen hier bij Bolsward op de Knossen terpen. Die terpen liggen heel strategisch. Vlak bij het wantij tussen de Marneslenk naar het noord-westen en de Middelsee naar het noord-oosten, met het eiland Westergo daartussen. Een plaats waar in de vroege middeleeuwen schepen konden komen en waar ongetwijfeld ook Scandinavische schepen zijn geweest. Kom ik zo nog even op terug.
Rond het jaar 1600 verhuist de familie dan naar de Hommerts. En dat hebben ze geweten in de Hommerts. Onze familie breidde zich er enorm uit en bezat er in de loop van de eeuwen vele boerderijen. In het boek doen we daar uitgebreid verslag van. Frappant is dat ondanks het feit dat er in die tijd geen achternamen gebruikelijk waren onze Knossen naam steeds is blijven bestaan. Soms werd de naam weggelaten, maar kwam die in latere geslachten weer terug. Toch heel bijzonder die band met Knossens die is blijven bestaan. We verliezen dan eind 17eeeuw het zicht op een groot aantal familieleden, maar gelukkig blijft het 3-manschap Sierc Johans, zijn zoon Johan Siercs en zijn kleinzoon Sierc Johans Cnossen bekend. En die laatste is de stamvader van alle ons vandaag bekende Cnossens: een enorme stamboom van zo’n 9.000 namen. Waar zijn die anderen dan allemaal gebleven? We hebben geen idee, maar soms duikt er ergens een aan Cnossen te relateren naam op waarvan we de herkomst niet kennen. Zo was ik eens in Erfurt en daar zag ik een boekhandel Crossen. De eigenaar wist te vertellen dat zijn voorvaderen in de 17eeeuw vanuit Nederland naar Leipzig waren geëmigreerd om er als timmerman te gaan werken.
De familie splitst zich dan rond het jaar 1700 op in 6 takken. En die takken kennen we nog steeds: de A, B, C, D, E en F tak. De C,D en E takken zijn uitgestorven. De A, B en F tak zijn enorm uitgebreid. Interessant is te zien hoe de verschillende takken een aantal eigenaardigheden hebben. Zo zien we in de B-tak veel militairen en in de F-tak veel boeren. De A-tak zit daar wat tussenin met een mix van beiden. Aan zowel de boeren als de militairen hebben we in het boek veel aandacht besteed.
En natuurlijk heeft het boek een uitgebreide stamboom van na 1700. Heel veel familieleden hebben gegevens en foto’s opgestuurd en die hebben we allemaal in het boek opgenomen. Het is met 900 pagina’s dan ook een omvangrijk boek geworden. Met veel plezier, maar ook met veel frustraties, heeft het redactieteam aan het boek gewerkt. De laatste 2 jaar heel intensief, maar in de 10 jaar daarvoor hebben we er ook veel tijd aan besteed. Samen met de auteurs hebben we er denk ik een mooi document van gemaakt. Buiten de externe auteurs hebben ook alle zittende bestuursleden delen van het boek geschreven. Ik noem ze even: Jelle, Johan, Lieuwe, Foeke, Jim en Clarence hartelijk dank voor jullie inspanning. En ook jullie achterban mochten we niet vergeten mailde Johan Johans mij. En dat doen we ook niet: Carry, Teatske, Tsjitske, Cheryll, Nanny en Adrie: hartelijk dank voor jullie geduld en support.
Wat is nu de waarde van dit boek:
Toen in 1959, 60 jaar geleden, Geert, Pier, Jelle en Simen Cnossen het plan opvatten om de familie in kaart te brengen konden zij niet vermoeden dat hun acties zo’n gevolg zouden hebben. Zij legden toen alle vier een tientje in de pot en begonnen met het documenteren van de stamboom. Het is daar niet bij gebleven. Nee, wij hebben tientallen jaren wetenschappelijk onderzoek laten uitvoeren naar de details van onze familie geschiedenis en dat op schrift gesteld. En dat was zeker niet gratis. Het is allemaal betaald uit de donaties van onze familieleden, onze trouwe donateurs. Zonder hun soms royale giften was dit allemaal niet mogelijk geweest. Hartelijk dank daarvoor. Het heeft uiteindelijk twee prachtige documenten opgeleverd: in 1988 het eerste familieboek en vandaag het tweede. Samen goed voor 1700 bladzijden Cnossen Knossen familie geschiedenis.
Op een moment als dit willen we even denken aan de bestuursleden die ook hebben meegewerkt aan de twee boeken, maar die er nu helaas niet meer zijn. Ik noem ze even: Geert uit Jutrijp, Pier uit Drachten, Jelle uit Rijs, Simen uit Sneek, Cornelis Taeke uit Stockholm, Pieter uit Winterswijk en Pier uit Tolbert. Wij willen hen niet vergeten.
Anderzijds omdat we ons niet beperkt hebben tot mensen met de naam Knossen, maar het in een iets breder kader hebben geplaatst, bevat het nieuwe boek ook veel aanknopingspunten voor onderzoekers van buiten onze familie. In de vakliteratuur krijgt ons nieuwe boek nu al een warm onthaal. Niet alleen familieleden, maar ook vele genealogen hebben naar het verschijnen uitgekeken, getuige o.a. voorpublicaties in het Genealogisch Jierboek van de Fryske Academie 2017 en 2018.
Daarna vroeg de voorzitter of Jim Cnossen naar voren wilde komen. Jim is onze familie ambassadeur in Noord Amerika. Vanwege zijn verdiensten voor het opzetten van de Amerikaanse tak van onze familiestichting kreeg hij het eerste boek aangeboden met de vraag het namens de gehele familie in ontvangst te nemen. Jim was zeer verrast en vereerd. In zijn speech daaropvolgend roemde hij de samenwerking in het bestuur en de geweldige inspanning die is geleverd om het boek te realiseren.
Tot slot van de bijeenkomst speelde het Johannen-trio nog een aantal nummers en sloten we de bijeenkomst af met het gezamenlijk zingen van het Friesch volkslied.
Daarna konden de bestelde boeken achter in de kerk worden afgehaald en kon onder het genot van een kopje koffie in het Convent nog even worden nagepraat.
Het bestuur is heel blij met deze dag en is overtuigd dat het nieuwe boek zal bijdragen aan het versterken van vele familiebanden.