Nieuwsbrief nr. 42 Januari 2018
2018: een bijzonder jaar voor de hele familie
Beste familieleden en vrienden,
Folle lok en seine yn it nije jier! Met deze wens stapt het bestuur van de Stichting “Familie Cnossen-Knossen” samen met u een bijzonder 2018 in. In mei dit jaar hopen we het langverwachte tweede deel van ons familieboek te presenteren, op historische grond in Bolsward. In augustus willen we het feest herhalen tijdens een reünie in de Verenigde Staten.
In deze nieuwsbrief willen we u daar uitvoerig over bijpraten. Uiteraard hebben we ook weer een verhaal over een markante Cnossen-Knossen in petto, evenals de familieberichten
Boekpresentatie ‘CNOSSEN-KNOSSEN geschiedenis van een Friese familie’ deel II
In 1988 presenteerde het toenmalig stichtingsbestuur onze familiehistorie in boekvorm. Een uniek document waar decennialang aan gewerkt is. Nog steeds is het een waardevol naslagwerk voor liefhebbers binnen én buiten de familie. Nu, exact 30 jaar later, verschijnt het tweede deel. Dit zal zijn op 26 mei in de Martinikerk in Bolsward.
Inhoud familieboek deel II
Tot aan de jongste generaties in de 21e eeuw is getracht van zoveel mogelijk familieleden informatie in het boek op te nemen. In totaal worden zo’n 9.000 familieleden, verdeeld over 21 generaties beschreven, vanaf het jaar 1400 tot 2017. Ook van vóór 1400 zijn enkele familiegegevens bekend en opgenomen. Daarnaast is met behulp van genealogische wetenschappers onderzoek gedaan naar de eigendomssituatie rondom het buurtschap Knossens, de bakermat voor onze familie. Ook is er ruim aandacht voor de mogelijke Scandinavische connecties en de herkomst van onze familienaam.
Vanwege het feit dat onze familie van oudsher agrarische roots heeft, is de geschiedenis van een aantal (Friese) boerderijen, waar Cnossens/Knossens gewoond hebben, beschreven. En dit zijn nog maar enkele van de interessante onderwerpen die in het 850 bladzijden tellende werk aan bod komen,
Bijzonder is dat het nieuwe boek ook in een Engelse vertaling wordt uitgebracht, speciaal voor de familieleden in met name de Verenigde Staten en Canada.
Uitvoering
Het boek is fraai gebonden en voorzien van talrijke kleur- en zwartwit foto’s, illustraties en tekeningen op kunstdrukpapier. Het formaat is 15,8×23,8 cm, de hardkartonnen band is bekleed met rood linnen, voorzien van zilveren opdruk. Uitgangspunt was dat als deel I en deel II naast elkaar in de boekenkast staan zij één geheel moeten lijken. Voor deel I zullen daarom nieuwe omslagen beschikbaar zijn. Het drukwerk wordt verzorgd door Drukkerij van der Eems te Easterein, dezelfde drukker als van deel I.
Prijs
Het boek ‘CNOSSEN-KNOSSEN geschiedenis van een Friese familie’ deel II is te bestellen door het overmaken van € 57,50 per boek. De verzendkosten bedragen € 6,95.
U kunt de boeken bestellen door het overmaken van het totale bedrag op rekening NL74 INGB 0005 5604 74 t.n.v. St. “Familie Cnossen-Knossen” onder vermelding van Familieboek deel II samen met uw adres. Uiteraard vervallen de verzendkosten wanneer u het boek ophaalt bij één van de bestuursleden (adressen zie Bestuur).
Presentatie in Bolsward en Holland, Michigan
De officiële presentatie van het boek zal op 26 mei plaatsvinden op een plek met veel familiehistorie, het pittoreske Bolsward. Het bestuur van de Familiestichting nodigt u hier met veel genoegen voor uit. Uiteraard is er naast de presentatie ook mogelijkheid bij te praten met (verre) familieleden. Het decor voor de festiviteiten is de omgeving van de Martinikerk, een markante plek waar niet alleen veel van onze voorouders ter kerke gingen. Het zal u wellicht bekend zijn dat de eerste generatie van ons voorgeslacht (16e eeuw) in de Broerekerk te Bolsward is begraven. In 1880 zijn de twee nog bestaande grafstenen daarvandaan verhuisd naar de Martinikerk. Een deel van het programma vindt plaats in het naastgelegen zalencentrum Het Convent.
Op 11 augustus volgt nóg een boekpresentatie, maar dan zo’n 6.500 km westwaarts. Dan treffen de Cnossen/Knossen/Crossen familieleden elkaar in Holland, Michigan. Ook een plaats die een belangrijke plek heeft in onze familiehistorie.
Programma’s
Voor de presentatie van ‘CNOSSEN-KNOSSEN geschiedenis van een Friese familie’ deel II op 26 mei is een dagvullend programma gepland. Dit is nog niet helemaal rond, het onderstaande voorlopige programma geeft u wel een goede indruk van de dag. Het definitieve programma vindt u in een later stadium op de stichtingswebsite www.cnossen.frl.
Voorlopig programma 26 mei: boekpresentatie en familiereünie in Bolsward
10.00-10.30 u Ontvangst met koffie en oranjekoek in het verenigingsgebouw Het Convent naast de Martinikerk, Groot Kerkhof 26, Bolsward
10.30 u Welkom door de voorzitter
10.45-12.15 u Ochtendprogramma. Er zijn verschillende mogelijkheden om elkaar te ontmoeten en te proeven van de familiehistorie:
- Mogelijkheid tot het bezichtigen van de Broerekerk. De wandelafstand is ca. 500 meter
- Bezichtiging van de Martinikerk met de familiegrafzerken, het orgel wordt bespeeld door organist Piet Cnossen uit De Steeg (AAB 5.295).
- Bezoek brengen aan de Cnossenlaan; in het land is aangeven waar de voorouderlijke boerderij in de 16e eeuw heeft gestaan.
- Bijpraten met familieleden en bekenden onder het genot van een drankje Tevens is er verkoop van loten voor de welbekende Cnossen/Knossen loterij
12.30-13.30 u Lunchpauze (lopend buffet)
13.15 u Uitslag verloting
Aansluitend gaan we naar de naastliggende Martinikerk voor het middagprogramma. Parallel aan dit programma zullen er activiteiten voor kinderen zijn.
13.30 u Opening van de bijeenkomst door de voorzitter
13.40-14.15 u Muziek door het ”Johannen Trio”, samen met en afgewisseld door Piet Cnossen op het orgel.
14.15-14.45 u Toespraak door een prominent historicus
14.56 u Uitreiking door de voorzitter van deel II van het Familieboek aan een bijzondere Cnossen
Aansluitend Einde van het officiële deel van de dag.
Na het officiële programma is er gelegenheid in Het Convent voor het afhalen van de bestelde of nog te kopen boeken en de mogelijkheid voor het kopen van andere familie-artikelen
In Het Convent is voor de aanwezigen gelegenheid tot napraten met koffie, aangeboden door het bestuur.
De kosten voor deelname aan de reünie en het lunchbuffet bedragen € 30,- per persoon, kinderen tot achttien € 15,-
Graag van tevoren te voldoen op rekening NL74 INGB 0005 5604 74 t.n.v. St. “Familie Cnossen-Knossen” te Sneek, onder vermelding van de naam en woonplaats van de deelnemers voor wie u betaalt en ‘Reünie 2018’.
N.B.:
- Wilt u niet de familiereünie, maar wel de feestelijke boek presentatie bijwonen dan bent u om 13.30 hartelijk welkom in de Martinikerk.
- Komt u met het openbaar vervoer dan verzorgt de Stichting het vervoer vanaf het treinstation Sneek. Neemt u daarvoor even contact op met Foeke Cnossen, telefoon 0515-417627
Ook in de Verenigde Staten wordt de familiehistorie in ere gehouden. Op 10, 11 en 12 augustus is er een reünie in Holland, MI, USA
Programma 10 t/m 12 augustus: boekpresentatie en familiereünie in Holland (MI, USA)
Vrijdag 10 augustus
17.00-19.30 u Dinner Cruise met muziek per raderboot op Lake Michigan
($ 50,-/volwassene, $ 25,-/kind)
Zaterdag 11 augustus
9.30-12.00 u Busexcursie langs historische plekken met een Nederlandse achtergrond, zoals Windmill Island, windmolen De Zwaan, Big Red vuurtoren en het Dutch Museum ($ 10,-/persoon)
14.00-19.00 u Familiereünie in het Tunnel Park, aan de oever van Lake Michigan
Programma met sprekers, boekverkoop, loterij, ontmoeting
16.00 u Diner
Zondag 12 augustus
9.00-10.00 u Kerkdienst in de Historic Pilar Church
Deze kerk is voor de Nederlandse immigranten in 1856 gesticht door de Nederlandse dominee dr. A.C. van Raalte
14.00-19.00 u Afscheidsbijeenkomst in het Travelers House voor familieleden die weer vertrekken
17.00 u Diner
Er zijn voor familieleden die van ver komen tien kamers gereserveerd in het Haworth Conference Center, op de campus van het Hope College. Dit is op loopafstand van het centrum van Holland.
Ook niet in de VS of Canada wonende Cnossens-Knossens zijn van harte uitgenodigd deze bijeenkomst bij te wonen. Het zou fijn zijn als er een flinke Nederlandse delegatie afreist. Bij het bestuur zijn op dit moment (begin januari) al 8 Nederlandse familieleden bekend die hun overzeese familieleden willen ontmoeten. Ook het bestuur zal (op eigen kosten) aanwezig zijn. Laat u het ons even weten wanneer u van plan bent om hier bij te zijn?
DNA onbekend, of toch niet?
Onder dit kopje gaven we in Nieuwsbrief nr. 41 van april 2017 bericht over onze onderzoeken om meer duidelijkheid te krijgen over de herkomst van onze familienaam en over de relaties tussen de grootste familietakken (AAB, BBB, FBG, GCA, FCN, FCO en FJD-takken).
Zoals we toen aangaven is het mogelijk om steeds meer informatie omtrent onze genealogie uit DNA te halen, waarbij een van de uitgangspunten is dat bepaalde soorten DNA oorspronkelijk alleen maar voorkomen op bepaalde delen van de wereldbol. Omdat in ons DNA volgens de erfelijkheidsleer kenmerken zitten van al onze voorouders, kan worden vastgesteld uit welk deel van de wereld onze familie stamt en in hoeverre er sprake is van stamverwantschap tussen de bovengenoemde familietakken.
Nader onderzoek in onze familie heeft interessante resultaten opgeleverd. De uitvoering van het onderzoek én de details van de uitkomsten worden gepubliceerd in ons nieuwe boek. We zullen daarover nu nog niets verklappen, maar we kunnen wel aangeven dat het interessant is.
Wij waren als bestuur in elk geval enthousiast omtrent de resultaten en we hopen dat we u nieuwsgierig hebben gemaakt!
Familieberichten:
Geboren:
Marthe Anna Cnossen, Enschede (2016) AAB 5.14.4.7.2.5 Lise Else Sjoukje Cnossen, De Knipe FCO 7.105
Juliet Lynn Cnossen, Detroit, MI (USA) AAB 5.7.10.2.1.3.2
Lena Grace Cnossen, Grand Rapids, MI (USA) AAB 5.7.10.1.1.1.2
Wade Solomon Cnossen, Beamsville, ON (Canada) AAB 5.15.2.1.2.2
Wrayns R. Harold Cnossen Falmouth, MI (USA) FCA 3.1.1.1.5.2.2
Victor Joseph Mumaw Atlanta, GA (USA) AAB 5.7.10.1.2.3.3
Weston Davis Kuipers, Washington DC (USA) AAB 5.14.5.4.1.1.1
Overleden:
Cornelis Krikke, Drachten FCN 6.189 85 jaar
Grietje de Bruin-Cnossen, Krommenie FCN 6.131 89 jaar
Grietje Cnossen-Piersma, Heeg FCN 6.260 103 jaar
Grietje Jantje Cnossen-Dijkstra, Wolvega FCO 7.86 65 jaar
Ytje Cnossen, Zaandam FCN 6.126 94 jaar
Jetske de Vries-Cnossen, Fochtelo FCN 3.79 86 jaar
Johan Haring Cnossen, Sneek FCN 6.275 87 jaar
Age Douwes Cnossen, Gaastmeer FCN 2 202 84 jaar
Cornelia Cnossen-ten Hoeve, Gaastmeer FCN 2.202 77 jaar
Akke Trijntje Jansen Verplanke-Cnossen, Zuid-Beijerland FCA 3. 392 94 jaar
Edward Den Houten, Grand Rapids, MI (USA) AAB 5.7.11.2 74 jaar
Gerben de Boer, Steenwijk FJD 4.9 81 jaar
Gehuwd:
Wybrich Riemke Cnossen en Pieter Maurits Simon Kortbeek, Utrecht, FCN 6.202
Christopher Cnossen and Alexa Berens, Grand Rapids, MI (USA), AAB 5.7.10.1.1.2
Kolin Ross and Callie Peters, Urbandale, IA (USA), BBB 7.1.1.2.6.1
U mag het bedrag voor boeken, reünie en donatie natuurlijk ook in één keer overmaken. Vermeld dan wel even goed waar het allemaal voor is: boeken en/of reünie en/of donatie.
In de serie Markante Cnossen Knossens deze keer een bijdrage van Yttje Cnossen (FCN 6.222) uit Drachten:
Cnossen, Wiebe Piers (FCN 6.17)
Wiebe Piers werd geboren aan de Koufurderrige onder Langweer, gemeente Doniawerstal, op 4 april 1892 als zoon van Pier Wiebes Cnossen (FCN 6.2) en Yttje Lolkes van Wieren(FCN6.2). Hij overleed op 25 september 1971 te Woerden. Hij was de oudste van acht kinderen. Hij bracht zijn jeugd door op de boerderij aan de Jeltesloot, aan de Koufurderrige in Hommerts. Deze boerderij is inmiddels gesloopt en vervangen door een woonhuis (Nieuwsbrief 38 en 39, 2014). Op de foto staat Wiebe Piers rechts naast zijn moeder, de vrouw met de witte floddermuts.
Boerderij, Koufurderrige 3, omstreeks 1903.
Van links naar rechts: man met fiets onbekend, twee dienstmeisjes, lytse Age(FCN6.21), Pier Wiebes(FCN 6.2), Yttje Lolkes van Wieren(FCN 6.2), Wiebe Piers(FCN 6.17) en Lolke Piers(FCN6.18), de man te paard is onbekend, bij het molentje
Douwe Piers(FCN 6.19) en Ulbe Piers(FCN 6.20).
De vader van Wiebe was veefokker en handelde daarnaast in maaimachines. Hij was een vooruitstrevend man die mogelijkheden zag voor de mechanisatie in de agrarische sector. Hij had vertrouwen in zijn oudste zoon en stuurde de dertienjarig Wiebe met de Lemmer boot naar Amsterdam om een niet voorradig, maar wel dringend nodig, onderdeel van een maaimachine op te halen. Ook zag hij het belang in van een goede opleiding en zorgde ervoor dat zijn zoon verder kon leren. Na de lagere school ging Wiebe naar de Vervolgklas in Sneek. In die periode voelde hij zich erg eenzaam. Wat de schoolperiode voor Wiebe nog enigszins opvrolijkte, waren het jaarlijkse uitje naar de markt in Sneek en een enkele keer een dagje met vader naar de veemarkt Leeuwarden. Overigens werd er in die tijd niet geklaagd. Men leefde nogal geïsoleerd. Het lijkt nu alsof de mensen tevredener waren dan tegenwoordig, maar het kwam erop neer dat men zich eenvoudigweg schikte in zijn lot. Sommige arbeiderskinderen werden bij gebrek aan voedsel ’s avonds met een plak koolraap of een winterwortel naar bed gestuurd om de ergste trek te stillen.
Wiebe Piers op 20-jarige leeftijd
Na de Vervolgklas bezocht Wiebe in Sneek de Normaal School, een onderwijstype dat tegenwoordig Pabo genoemd zou worden. Toen hij op een dag uit school naar huis fietste, zag hij op de weg twee mannen verwikkeld in een ruzie. De een bleek zijn vader te zijn, de ander Marten Siersma, een arbeider, die bang was zijn broodwinning te verliezen met de komst van maaimachines die het werk overnamen. Hij was van mening dat dit de schuld was van Wiebes vader, die in maaimachines handelde en dreigde hem met zijn zeis te vermoorden. Wiebe sprong van de fiets en wist de arbeider de zeis afhandig te maken. Daarmee redde hij zijn vader het leven.
Op de Normaalschool behaalde Wiebe het einddiploma. In 1915 werd hij hoofd van de christelijke Lagere School in Oudega. Op 29 december 1915 trouwde Wiebe met Rinske (Ré) Harmens Bruinsma. Het echtpaar ging wonen in Oudega (thans gemeente De Fryske Marren). Er werden vier kinderen geboren: Pier (FCN 6.25) 1917, Harmen Marten (FCN 6.25) 1919, Lolke (FCN 6.27) 1921 en Marten Harmen (FCN 6.28) 1924, ook wel Max genoemd.
Het salaris van Wiebe bedroeg 850 gulden per jaar en vrij wonen. Al met al was dat geen vetpot. De vader van Ré vulde jaarlijks het magere onderwijzerssalaris aan met de prijs van een halve koe. Het leven van het jonge gezin werd in 1927 ruw verstoord door het overlijden van Ré, op vierendertigjarige leeftijd.
Naast zijn werk als schoolhoofd besteedde Wiebe tijd aan studeren. Hij had belangstelling voor de landbouw en behaalde diploma’s voor land- en tuinbouw. In maart 1929 nam hij een betrekking aan als hoofd van de Emmaschool, een christelijke Lagere School in Woerden. In hetzelfde jaar trouwde hij met Aaltje Ten Hoeve (1901). Het paar vestigden zich met de vier zoontjes in Woerden. Samen kregen zij acht kinderen: Zwaantje Rinske (FCN 6.29) 1929, Douwe Egbert (FCN 6.30) 1931, Egbert Jacob (Ep) (FCN 6.31) 1932, Wiebe Pier (FCN 6.32) 1934, Ietje Femmigje (FCN 6.33) 1936, Anna Martha (FCN 6.34) 1938, Gerrit Age (FCN 6.35) 1940 en Aaltje Regina (FCN 6.36) 1946.
Zijn talenten voor onderwijs in combinatie met zijn interesse voor de landbouw leidden ertoe dat Wiebe in Woerden werd benoemd tot hoofd van de christelijke lagere Landbouwschool aan de Nieuwendijk. Net als in de periode in Oudega besteedde hij naast zijn werk tijd aan studie en verdieping. Hij legde zich toe op het schrijven van educatieve boeken. Het boek ‘Bemestingsleer’ werd in 1942 uitgegeven bij de NV Joh. Ykema’s Uitgeversmaatschappij te ’s Gravenhage. De leerstof in het boek was gestructureerd weergegeven en betrok de scholieren bij de les door het stellen van vragen, het gebruik van illustraties en vetgedrukte termen in de tekst. Bij elk hoofdstuk waren controlevragen geformuleerd, zodat de scholier zelf zijn kennis kon toetsen.
Het lesboek Bemestingsleer
Onder leiding van Wiebe en zijn collega’s kwam de Landbouwschool tot bloei. In het eerste jaar waren er al 32 aanmeldingen van leerlingen. Na veertig jaar moest de landbouwschool in 1973 haar deuren sluiten ten gevolge van concurrentie met andere schooltypen in de omgeving.
Wiebe was een man met een brede belangstelling en een enorme werkkracht. Hij zette zich op velerlei gebieden in voor de maatschappij. Op kerkelijk gebied vervulde hij diverse functies. In 1931 werd hij benoemd tot kerkvoogd van de Nederlands Hervormde Kerk in Woerden. In 1932 werd hij secretaris van de kerkvoogdij en in 1955 werd hij president-kerkvoogd. Van 1931 tot 1945 was hij voorzitter van de plaatselijke Christelijke Jongerenvereniging.
Ook op het gebied van de landbouw bleef Wiebe actief. Hij was lid van de Christelijke Boeren- en Tuindersbond (CBTB) en van de Hollandse Maatschappij van Landbouw. In 1933 werd daar een nieuw bestuur aangesteld waarin Wiebe als secretaris werd benoemd. Het was een moeilijke tijd voor de boeren. De beperkende maatregelen van de regering, zoals regels voor het aantal koeien of kroppen sla ervoeren zij als belemmering. Een lidmaatschap van een boerenbond was wel het laatste waar zij op zaten te wachten. Ondanks de stemming onder de boeren en tuinders wisten Wiebe en de voorzitter met veel inspanning nieuwe leden te werven. Door de opkomst van het nationaalsocialisme en het uitbreken van de tweede wereldoorlog werd het voortbestaan van de bond dusdanig bedreigd, dat besloten werd de bond op te heffen. Na de oorlog werd de draad weer opgepakt in de vorm van de Stichting voor de Landbouw, waarvan Wiebe tot 1969 voorzitter was. Ook bij de CBTB vervulde Wiebe een functie. Van 1945 tot 1963 was hij tweede voorzitter. Tevens was hij voorzitter van de onderwijscommissie van de CBTB en voorzitter van de Nederlandse Vereniging van hoofden en leerkrachten van de Lagere Land- en Tuinbouwscholen.
Op politiek terrein spande Wiebe zich in voor de Christelijk Historische Unie (CHU). Hij vertegenwoordigde de CHU in de gemeenteraad in Woerden. Ook was hij fractievoorzitter van de samenwerkende protestantschristelijke partijen en werd hij tijdelijk wethouder van financiën en onderwijs. Hij was voorzitter van de Christelijk Historische Unie te Woerden en van de Christelijk Historische Unie Kamerkieskring van Leiden. Daarnaast was hij voorzitter van de agrarische commissie van de CHU en tevens lid van de sociaaleconomische commissie. Van 1947 tot 1950 nam hij zitting in de Provinciale Staten van Zuid-Holland. Hij gaf zijn medewerking aan het CHU-weekblad ‘Koningin en Vaderland’.
Op onderwijsgebied zette Wiebe zich in voor structuur en duidelijkheid. Niet alleen schreef hij studiemateriaal, maar ook op bestuurlijk niveau speelde hij een rol. Hij was voorzitter van de stichting Examens in de Georganiseerde Landbouw, bestuurslid van de stichting ‘De Landbouwgids’ en bestuurslid van het Bedrijfslaboratorium voor grond- en gewassenonderzoek te Oosterbeek. Hij was lid van de raad van toezicht van de Lagere Landbouwschool te Woerden. Daarnaast was hij commissaris van de coöperatie ‘De Rijnstreek’, een veevoer en kunstmestorganisatie.
Toen de radio in de mode kwam, kon Wiebe zijn enorme kennis doorgeven aan een groter publiek door middel van radiotoespraken voor boeren en tuinders.
Wiebe Piers Cnossen was een rustige man met een brede visie. Hij genoot het vertrouwen van allen die met hem samenwerkten. Het is bijna onvoorstelbaar dat hij naast de zorg, samen met zijn vrouw voor het gezin met twaalf kinderen zich zo heeft kunnen inzetten ten behoeve van anderen. Op 25 september 1971 overleed Wiebe Piers na een langdurige ziekte. Hij liet en grote lege plaats achter, niet alleen in zijn familie maar tevens binnen de organisaties en instituties waarvoor hij zich met zoveel energie had ingezet.