Beste familieleden,
Hierbij biedt het bestuur u Nieuwsbrief nummer 46 aan. Ook in het afgelopen jaar heeft het bestuur zich weer met veel genoegen ingezet om de doelstellingen van onze stichting te realiseren:
- Het stimuleren van genealogisch onderzoek met betrekking tot de Cnossen Knossen familie
- Het versterken van de familieband van de Cnossen-Knossen familie
Op 3 september organiseerden we een zeer geslaagd familie symposium in Kimswerd, waar zo’n tachtig familieleden aanwezig waren. Dat was meer dan gemiddeld bij een reünie. De hoofdreden: Een interessant programma, met als spreker Geert Pruiksma (FCO 7.5.6.9.2), directeur van museum Nienoort en het was een middag- en geen dagprogramma. Dat weten we allemaal uit een korte enquête die we via mail en onze website na afloop hebben gehouden. De reacties waren erg positief. Op onze website kunt u een verslag van de bijeenkomst vinden (https://www.cnossen.frl/familie-symposium-3-september/). Bijzonder was de benoeming van bestuurslid Foeke Cnossen tot erelid van de stichting. Foeke is al 48 jaar bestuurslid. Hij was vele jaren penningmeester en erg actief als onderzoeker naar onze familiehistorie. Foeke is een ‘levend archief’ en weet ontzettend veel over onze familie. Voorzitter Jelle overhandigde hem een oorkonde.
In de bestuursbezetting van de stichting hebben het afgelopen jaar een paar veranderingen plaatsgevonden. We zijn bijzonder verheugd met de komst van twee nieuwe bestuursleden:
- Pamela Cnossen (FBG 5.1.3.1.3.3) gaat in de VS/Canada onze ambassadeur daar, Jim Cnossen, assisteren. Pamela is erg geïnteresseerd in het onderzoek naar de Cnossen Knossen historie. Ze was al een aantal malen op bezoek in Nederland. Zo was ze samen met haar ouders Kees en Hillie Cnossen aanwezig bij de presentatie van ons tweede familieboek in Bolsward in 2018. Ze is een mid-veertiger en werkt als coördinator in het Health Sciences Centre in London Ontario. We zijn erg blij met deze verjongende versterking aan de andere kant van de Oceaan.
- Ook Age Knossen (FCN 7.2.9.2) heeft zich bereid verklaard het bestuur te versterken. Age is een zeer ervaren bestuurder van diverse organisaties en met een werk verleden als directeur van de ING-bank. We zijn erg blij met de komst van deze bestuur professional. Age is ook erg geïnteresseerd in onze familie historie en hij schreef al eens een artikel voor de Nieuwsbrief over zijn ouderlijke boerderij in Wijckel.
We hopen dat de twee nieuwe leden zich snel in ons bestuur thuis zullen voelen. Maar we zitten daar niet zo over in omdat het bestuur een gezellige club mensen is met een gemeenschappelijke interesse in de historie van onze bijzondere familie en dat schept een band. Mooi is dat we eindelijk een Knossen met een K in het bestuur hebben en dat met de komst van Pamela en Age de F-tak weer goed vertegenwoordigd is. Graag zouden we nog eens iemand vanuit de B-tak in het bestuur willen opnemen. We houden ons aanbevolen voor suggesties vanuit onze familie.
Helaas heeft ons erelid Johan Cnossen besloten zich niet herkiesbaar te stellen voor een volgende periode van vier jaar in het bestuur. Johan is 53 jaar bestuurslid geweest en heeft zeer actief meegewerkt aan de realisering van onze twee familieboeken en hij is vele jaren secretaris van het bestuur geweest. Op 4 februari jongsleden hebben we op gepaste wijze afscheid van hem genomen. Verderop in de Nieuwsbrief hebben we een interview met hem opgenomen. Johan is niet uit zicht want hij heeft aangeboden nog steeds, zoals hij tot nu toe altijd deed, de te publiceren media teksten te willen corrigeren. Als voormalig onderwijzer en leraar heeft hij daarvoor de nodige bagage.
In deze Nieuwsbrief hebben we een artikel opgenomen over Eigenerfden. Onze vroegste voorvaderen waren Eigenerfden en het leek ons aardig daar een keer iets meer over te vertellen. Ook vermelden we een tweetal bijzondere onderscheidingen die Cnossen familieleden ontvingen.
We wensen u veel leesplezier.
Met vriendelijke groet,
Jelle P. Cnossen (AAB 5.7.14.2), voorzitter
Reünie VS 2024
Het bestuur is van plan om in het weekend van 9-11 augustus 2024 een reünie te organiseren in de VS; aan de westkant deze keer, in de staat Washington. In de staten Washington en Oregon wonen veel familieleden en zij hebben laten weten graag daar een keer een Cnossen reünie te willen houden. Voor de voorbereiding is een werkgroep gevormd die bestaat uit: Darlene Osban-Hundtoft, Judy Osban-Garbaro en Rick Cnossen. Namens het bestuur helpen Pamela Cnossen, Jim Cnossen en Paul Cnossen bij de voorbereiding. Ook familieleden uit Nederland zijn natuurlijk van harte welkom. Op de website www.cnossen.frl en onze Facebook-pagina Cnossen-Knossen (https://www.facebook.com/search/top?q=cnossen%20knossen) zullen we u van de plannen en de verdere voorbereiding op de hoogte houden.
Tourrit voor oldtimers en motoren 3 juni 2023
Om elkaar eens op een andere manier te ontmoeten, organiseert het stichtingsbestuur een tourrit voor oldtimers en motoren. De route leidt langs een aantal mooie plekken in Noord-Nederland, onderweg is er gelegenheid om elkaars voertuigen te bewonderen en uiteraard contacten te leggen met familieleden. De rit gaat alleen door bij voldoende aanmeldingen. Meer informatie en mogelijkheid om aan te melden vind je op www.cnossen.frl en de Facebook-pagina van de stichting.
Eigenerfde Friese boeren
Onze vroegst genoemde stamvader was Wpka Johan(s) to Knossens (in 1456 drukte hij zijn zegel met het bekende Knossen familiewapen op een testamentaire akte in Workum). Met dit zegel maakte hij duidelijk dat hij tot de categorie ‘eigenerfden’ behoorde. Dat begrip werd in Friesland sedert de 11e eeuw gehanteerd. Een zgn. adellijke stand, waarbij de adel optrad als landheer met pachters, kende men niet. Karel de Grote, de keizer, wilde de Friezen aan de rand van zijn rijk te vriend houden en legde hun recht op grond vast in een zgn. Keur: ‘Alle Friezen zijn vrij en zij hebben adeldom’. In het Westerlauwers Schoutenrecht van omstreeks het jaar 1100 stond geschreven: ‘De vrije Fries is eigenaar van zijn voorvaderlijk erfgoed, in de mark (buurtschap) waarin hij woont’. Dit betreft alleen geboren Friezen, waartoe ook werden gerekend de zgn. ingeboren Friezen vanuit de Angelen, de Saksen en de Scandinaviërs, die in de 5e eeuw naar onze kusten kwamen. Vrije Friezen kenden wel enig onderling onderscheid; namelijk Hoofdelingen (zij die een verdedigbare stenen zgn. Stins bewoonden), de overige Eigenerfden en de Horigen. Niet-geboren Friezen hadden geen voorvaderlijk erfgoed in Friesland en werden als horigen beschouwd. Uit de stinsenbewoners ontstond in latere eeuwen een vorm van landadel, die echter uiteindelijk doodbloedde in onderlinge veten en twisten. De kern van de Friese maatschappijstructuur bleef het stelsel van eigenerfden tot aan de Franse overheersing onder Napoleon in de 19e eeuw. Wel trad er ook enige wijziging op na de Vrede van Munster in 1648, maar met name in de huidige provincie Friesland tussen Vlie en Lauwers bleef de Friese vrijheid grotendeels intact, dit in tegenstelling tot de huidige Groninger Ommelanden en Noord-Holland.
In de 15e eeuw werden de eigenerfden onderling onderscheiden naar grondbezit. Het minimum om als eigenerfde stemrecht te hebben in de gemeenschap was 30 pondematen, de gebruikelijke norm was 120 pondematen eigendom. Die 30 pondematen werd beschouwd als het sociale minimum om een gezin van te kunnen onderhouden (1 pondemaat is omstreeks 40 are). De eigenerfden die meerdere boerderijen en meer dan 120 pondematen land bezaten, werden tot de hoofdelingen gerekend en zij bekleedden vaak de belangrijkste maatschappelijke functies in de gemeenschap. Om die maatschappelijke functies te benadrukken voerden veel eigenerfden een zegel, later vaak omgezet in een familiewapen, zoals we dat ook bij de Knossens zien. Ons huidige familiewapen is een rechtstreekse afgeleide van het zegel uit 1456 van Upka Johannes to Knossens (I). Maar de grens binnen de eigenerfden was niet scherp te trekken, doordat het grondbezit wijzigde door vererving en huwelijken. Wie onze familiegeschiedenis in de 15e en 16e eeuw nagaat ziet dit gegeven regelmatig optreden, evenals de vererving in de vrouwelijke lijn. Dat was bijvoorbeeld het geval in 1558, toen al de kinderen van Johan Wpkis Knossen (IVa) waren overleden en het erfdeel van zijn vader overging naar zijn zuster Anna Wpckedr. en niet naar zijn weduwe Egbert Egbertsdr. Anna Wpckedr. werd de stammoeder van alle hedendaagse Knossens en Cnossens.
Het grondgebied van eigenerfden had ook gemeenschappelijk gronden en wateren (‘Meenschar’), waarop de rechten, zoals jacht- en visrechten, onderling verdeeld werden, evenals de onderhoudsplicht. In latere eeuwen groeide deze gemeenschappelijke onderhoudsplicht uit tot waterschappen. Ook deze gemeenschappelijke rechten en plichten vinden we in onze familiegeschiedenis terug in de omgeving van de Bolswarder Knossen terpen en de onderhoudsplicht aan de zeewering in Wonseradeel. Aan het eigenerfde hoevebezit waren dus rechten en plichten verbonden ten opzichte van de gemeenschap, zoals:
- het bij toerbeurt zitting hebben in rechtscolleges,
- het collatierecht bij de benoeming van pastoors, later predikanten,
- het recht, zoals bovengenoemd, op een aandeel in de algemene grond van de buurschap ter uitoefening van het jachtrecht en het visrecht,
- het recht om bijen te houden,
- het recht van duiventil;
- de heervaartplicht, d.w.z. de plicht om als gewapende ruiter te dienen ter verdediging van de gemeenschap (zoals van één onze voorvaderen, Johan Wpkis te Bolsward ook beschreven is in onze familieboeken deel 1 blz 116 en deel II blz 69).
In 1656 of 1657 overlijdt Wpcke Johans, een loot van de 8e generatie Cnossen. Na zijn dood komen de boerderijen op Knossens in het bezit van derden, zoals het Bolswarder weeshuis, en van toen af concentreerden de Knossens zich in de omgeving van Jutrijp en Hommerts.
Door veranderingen in de bevolkingssamenstelling en verkaveling van de gronden verloor het eigenerfden stelsel vanaf de 17e eeuw langzaamaan betekenis, hoewel de sporen ervan in het bestuurlijke systeem van de huidige provincie Friesland tot in de 19e eeuw zichtbaar bleven.
‘Ik kénde het woord genealogie nog niet eens!’
Johan Cnossen (FCO 7.5.4.1) uit Lemmer stopt na 53 jaar als bestuurslid van de stichting Cnossen-Knossen. Een aimabel mens zet daarmee een punt achter vele jaren van uitpluizen, vastleggen en administreren van onze familiehistorie.
Johan startte in februari 1970 op 35-jarige leeftijd als bestuurslid van toen nog ‘Vereniging Familie Cnossen-Knossen’.
‘In oktober 1969 bezocht ik de allereerste Cnossen-reünie. Deze werd groots aangekondigd in de Friese kranten. Ik interesseerde me toen al voor genealogie en stelde veel vragen over de historie. Dat viel op bij het bestuur en ze vroegen me erbij. Trouwens, ik kénde het woord genealogie toen nog niet eens, ik vond vooral de verhalen die mijn vader vertelde mooi!’
Een gesprek met Johan is een feest. Hij is een echte verhalerverteller en doet tot in detail uit de doeken hoe de familiehistorie in kaart werd gebracht. Inclusief prachtige anekdotes. “De eerste voorzitter ging op de fiets langs kerkhoven in Friesland om daar te speuren in het familieverleden. Dat tekende hij keurig op in een schriftje. Je kunt je de paniek voorstellen toen het schriftje kwijt was! Verder gingen bestuursleden gewoon de provincie in om aan te bellen bij Cnossens. Er waren toen al plannen om een boek met de stamboom en wat bijzondere familieverhalen te maken. Maar we kregen wel te horen: ‘Alleen de positieve verhalen, hoor! Er zijn ook rare Cnossens!’ Prachtig, toch?”
Het ordenen van de verzamelde gegevens was een enorme klus. ‘Vijftien jaar lang is het bestuur hiermee bezig geweest. De laatste anderhalf jaar heb ik met Foeke – die nu nog bestuurslid is – alles in kaart gebracht. Naast correctie met hulp van Pieter Cnossen † (AAB 5.15.1), spitten we telefoonboeken door en verzamelden we rouw- en trouwadvertenties uit de kranten. Op familiebijeenkomsten drukten we mensen op het hart om mutaties door te geven.’
De presentatie van het eerste Cnossen-Knossen boek in 1988 is voor Johan het grootste hoogtepunt in ruim een halve eeuw bestuurswerk. “De familie kwam van heinde en verre naar Hommerts. Het was zó druk in het dorp dat de politie het verkeer moest komen regelen. Dat zegt genoeg over hoe trots we zijn op onze historie!”
Op www.cnossen.frl en via onze Facebook-pagina (www.facebook.com/Cnossen.Knossen) staat een uitgebreider interview met Johan te lezen.
Familieberichten
Geboren
| Fam. code | Achternaam | Voornamen | Geboortedatum | te |
| FCO 7.5.1.3.2.3.1 | Cnossen | James Sem | 13-05-2022 | IJsselstein |
| FCD 7.2.2.2.2.2.1 | Cnossen | Kai Lukas | 22-06-2022 | Harderwijk |
| AAB 5.11.6.3.2.1.1 | Beeftink | Liva Mea | 03-12-2022 | |
| FCO 2.2.8.3.1.2.2 | Cnossen | Leon Ate | 21-12-2022 | Workum |
| FCO 7.5.4.1.1.1 | Bokma | Toon Alle | 24-02-2023 | Amsterdam |
| AAB 5.7.1.6.1.2.1 | Cnossen | Jayde Charlotte | 10-05-2022 | Grand Rapids, MI USA |
| AAB 5.7.1.6.1.6.1 | Cnossen | Luca Jay | 23-01-2023 | Zeeland, Mi USA |
| AAB 5.7.1.6.1.4.4 | Cnossen | Zeke Matthew | 24-02-2022 | Wyoming, Mi USA |
| AAB 5.7.10.2.1.2.3 | Cnossen | Arabella Margaret | 24-02-2023 | West Bloomfield, Mi USA |
| FCA 3.1.1.15.1.1 | Buck | Anneka Jean | 26-03-2023 | Lake City, VS |
Overleden
| Fam. code | Achternaam | Voornaam | Geboren | te | Overleden | te | |
| FCN 6.9.2.2a | Osinga | Hiskia | 1943 | 2022 | |||
| FCN 2.2.5.3a | Lefferts | Albert Roelof | 17-12-1946 | 17-01-2022 | Franeker | ||
| FCN 6.3.1.2 | Cnossen | Roelof Wiebes | 13-07-1931 | Hommerts | 08-02-2022 | Joure | |
| AAB 5.14.7.2.1a | Wagenaar | Wendy | 06-05-1978 | Drachten | 05-04-2022 | Eelderwolde | |
| FCA 3.3.2.2.1 | Cnossen | Sjirk Johannes’ | 28-09-1932 | IJlst | 07-05-2022 | Benningbroek | |
| FCN 6.9.1.2a | de Vries | Tjitske Foekje | 13-01-1946 | Workum | 06-07-2022 | Sneek | |
| BDA 1.5.1.3 | Cnossen | Marten | 07-03-1929 | 09-07-2022 | Sneek | ||
| FJD 11.6.8 | van der Hoek | Aaltje | 15-08-1920 | 18-08-2022 | Sneek | ||
| FCN 7.2.2.1.2 | Knossen | Wiebe Ages | 12-05-1946 | Grou | 12-10-2022 | Drachten | |
| FBG 5.1.3.2.3 | Cnossen | Wiebe Jolle Pieters | 19-05-1944 | Sneek | 01-11-2022 | Sneek | |
| FCA 3.4.5.5.4a | Terpstra | Jeltje | 26-10-1944 | Leeuwarden | 09-11-2022 | Heeg | |
| FCO 7.5.1.5a | van der Veen | Romke | 20-12-1935 | Terwispel | 28-11-2022 | Beetsterzwaag | |
| FCN 6.2.2.1.1 | Cnossen | Wilhelmina Piers | 06-11-1950 | Heerlen | 25-12-2022 | Sneek | |
| FCO 7.5.1.7a | Hoekstra | Jelmer | 03-06-1941 | 26-12-2022 | Grou | ||
| FCN 6.9.2.3 | Nauta | Walle | 19-04-1949 | 28-12-2022 | Canada | ||
| BDA 1.5.1.1a | Hoomans | Johanna Albertje | 11-04-1938 | IJlst | 30-12-2022 | Bolsward | |
| FCN 2.3.2.1.1 | Cnossen | Tetje | 18-05-1947 | Gaastmeer | 30-12-2022 | Sneek | |
| FJD 7.3.2 | Cnossen | Trijntje Wybes | 03-11-1920 | Lutjegast | 12-01-2023 | Eefde | |
| FCO 2.3.2.1.2 | Eppinga | Pier | 25-03-1956 | Sneek | 20-01-2023 | Drachten | |
| FCN 7.2.2.2a | Hofstra | Jitsje Dieuwke | 13-10-1929 | 22-01-2023 | Grou | ||
| FBG 5.1.3.4.4 | Cnossen | Klazinus Haayes | 07-09-1946 | Sneek | 25-01-2023 | Sneek | |
| FCN 2.2.7.1 | Cnossen | Teatske Ages | 19-02-1939 | Jutrijp | 28-01-2023 | Makkum | |
| AAB 5.14.3.3 | Van der Meer | Jelle | 09-07-1942 | Wijnjeterp | 02-02-2023 | Tijnje | |
| BBB 7.1.1.1.1 | Cnossen | Steven Earl | 26-03-2022 | Payette, Id., VS | |||
| AAB 5.14.2.5 | Van der Wal | Ann Andringa | 24-04-1945 | Ureterp | 23-08-2022 | Sedro Wooley, Wa. VS | |
| FCA 3.1.1.4.8 | Cnossen – Kohler | Della | 02-05-1937 | VS | 18-9-2022 | Holland, Mi VS | |
| FCA 3.1.1.1.1.2.1 | Cnossen | Adam Russell | 02-06-1953 | 04-03-2023 | Ponoka, Alb. Canada |
Gehuwd
| Fam. code | Namen | Datum | Plaats |
| FCN 6.3.1.4.1.1 | Jane Flapper & John Allen Morgan | 11-06-2022 | Guelph, Ontario, Canada |
Bijzondere vermeldingen
Janco Cnossen (AAB 5.14.4.3)
Op woensdag 1 dec 2021 kreeg Janco de erepenning van de gemeente Zwolle. Het college van burgemeester en wethouders kent de onderscheiding toe aan mensen die zich verdienstelijk hebben gemaakt voor de stad. In totaal is de erepenning in de Overijsselse hoofdstad 37 keer uitgereikt. Janco nam op deze datum afscheid als bestuursvoorzitter van Academiehuis de Grote Kerk. Tijdens de bijeenkomst reikte burgemeester Peter Snijders het eremetaal uit. In het verleden was Janco wethouder en informateur in Zwolle. “Al jarenlang, eerst als wethouder en nadien als vrijwilliger, levert Janco een betekenisvolle bijdrage aan stad en samenleving. Betrokken en bezield zet hij zich met zichtbaar plezier en resultaat in voor Zwolle en de Zwollenaren,” aldus de burgemeester.
Sybren Cnossen (FCO 7.5.4.2)
De Universiteit van Pretoria heeft een eredoctoraat verleend aan emeritus-hoogleraar Sijbren Cnossen, dit als erkenning als internationale autoriteit op het gebied van openbare financiën en belastingen. Sybren bekleedde eerder de functie van buitengewoon hoogleraar aan het African Tax Institute van de Faculteit Economische en Managementwetenschappen van de Universiteit van Pretoria.
‘De Faculteit der Economische Wetenschappen en Managementwetenschappen is zeer verheugd om een langdurige academische relatie te hebben met iemand van het formaat van professor Cnossen’, zegt professor Margret Chitiga-Mabugu, decaan van de Faculteit Economische en Managementwetenschappen. ‘Dit eredoctoraat is een gebaar van erkenning voor zijn expertise en een blijk van waardering voor de tijd die hij de afgelopen 20 jaar heeft geïnvesteerd in het African Tax Institute. Zijn uitzonderlijke bijdragen op het gebied van overheidsfinanciën en fiscaal beleid zijn wereldberoemd en onze medewerkers en studenten hebben enorm geprofiteerd van zijn inzichten.
Donatie 2023
Onze winkel heeft wat nieuwe artikelen nodig. We willen het assortiment graag aanvullen met lepeltjes, petten, polo’s etc, alle met familiewapen natuurlijk. Op de familiebijeenkomst in Kimswerd bleek dat de belangstelling voor de artikelen groot is. Voor de voor-investering hebben we wat extra inkomsten nodig.
U kunt ook bovenstaande QR-code gebruiken. Open de camera op uw smartphone en richt die op deze QR-code dan verschijnt onze bank in beeld en dan hoeft u alleen nog maar deze naam aan te klikken en de rest wijst zich vanzelf.
Voorzitter:
Jelle Cnossen, Greuns 10, 9404 GH Drachten. Tel. 0512-516386, email: voorzitter@cnossen.frl
Penningmeester:
Clarence Cnossen, Steiger 38, 8502 CD Joure. Tel. 0513-628106, email: penningmeester@cnossen.frl NL 74 INGB 0005 5604 74